Biografie willem frederik hermans deel 2
Wim Berkelaar
Nu Willem Otterspeer zijn biografie van Willem Frederik Hermans in twee delen heeft gepubliceerd dwarrelt het stof langzaam neer. De discussie ging over de kwaliteit over de biografie en ook over het omstreden oorlogsverleden van Hermans, dat Otterspeer in deel een onder de mat probeerde te vegen en dat ik als eerste aan de kaak stelde (zie de recensie van het eerste deel op deze website).Tot een discussie over Hermans’ schrijverschap kwam het vooralsnog niet. Misschien is de biografie daarvoor niet het geschikte genre, misschien was de biograaf een te groot bewonderaar van de schrijver. Ook de eerste biograaf van Hermans, literair journalist Hans van Straten (jarenlang bevriend met Hermans) kwam eind jaren negentig van de vorige eeuw niet tot een afweging. Schrijver Oek de Jong wel. In een ongeveer gelijktijdig verschenen lezing oordeelde hij kritisch over Hermans’ langzaam uitdovende schrijverschap. Ik viel hem destijds bij, al had en heb ik niets met De Jongs spirituele levensbeschouwing. Ik publiceer het artikel hier nog eens, al was het maar omdat de bewonderende biograaf Otterspeer, zij het wat aarzelend, tot een zelfde oordeel lijkt te komen over Hermans uitgebluste nihilisme.
Wie een biografie schrijft over Willem Frederik Hermans, kan weten wa
Het venijn van het gelijk. Willem Frederik Hermans,
Twee jaar na het eerste deel van de grote Hermans-biografie van Willem Otterspeer is nu deel twee verschenen: bijna duizend pagina’s tekst. Het boek beslaat de jaren Otterspeer hanteert dezelfde opzet als deel 1: chronologisch, hoofdstukken met sterk afgebakende onderwerpen en veel aandacht voor de inhoud van Hermans’ werk.
Waarheid en Rancune
In de inleiding geeft Otterspeer meteen een treffend citaat van Hermans’ karakter. Hermans maakte een onderscheid tussen lachende pessimisten en boze optimisten en rekende zichzelf bij de eersten. “De eerste soort heeft altijd gelijk. Dit is geen waardering, doch een constatering. De lach is de braakbeweging waarmee men bedorven geestelijk voedsel uitstoot.” (14) Door deze lach wordt de belediging gewroken.
Hiermee verklaart Otterspeer de achtergrond van de titel van dit tweede deel. Wrok gaat bij Hermans over rechtvaardigheid, over “de onbedwingbare neiging uiting te geven aan wat hij als waar ziet.” (14) Dit is een positieve eigenschap. In het tweede deel van zijn leven werd het steeds meer rancune, waarbij zijn zelfkritiek meer naar de achtergrond verdween.
Deze houding van Hermans leidde, net als eerder in zijn leven, tot een groot aantal conflicten met de buitenwereld. Hij ve
biografieUitgeverij De Bezige BijW.F. HermansWillem Otterspeer
• Willem Otterspeer
De zanger van de wrok Willem Frederik Hermans : deel 2 ()
Uitgeverij De Bezige Bij, februari
gebonden, paginas
ISBN , verkoopprijs € 49,90
[bestel bij ]
In november presenteerde Willem Otterspeer De mislukkingskunstenaar, het eerste deel van zijn Hermans-biografie. Nu verschijnt het tweede en laatste deel van de biografie.
In dit deel van de biografie laat Otterspeer zien hoe de rancune zich een weg vreet in het leven van Willem Frederik Hermans. De ene na de andere vriend wordt de deur gewezen, zijn wetenschappelijke carrière lijdt schipbreuk en ook zijn persoonlijke leven brandt op in toenemende eenzaamheid. De verhuizing, begin jaren zeventig, naar zijn geliefde Parijs verergert die eenzaamheid alleen maar. Angst en achterdocht, wrok en wraak vormen de definitieve determinanten van zijn bestaan. In De zanger van de wrok komt de levensbeschrijving van een van de belangrijkste figuren uit de naoorlogse Nederlandse literatuur tot een even grootse als ontluisterende conclusie. (uitgever)
over dit boek
- Volkskrant, Arjan Peters,
- , Maarten Dessing praat met Willem Otterspeer, 2 maart
- Woest en Ledig, Joep van Ruiten, 9 maart
- Mark Cloosterman (voor De S
Willem Frederik Hermans schreef met een erectie
Willem Frederik Hermans ging met niemand om behalve met een paar slaven die zich permanent door hem lieten ontgroenen. Maarten Dessing sprak met biograaf Willem Otterspeer over leven en lust van de volgens Otterspeer grootste Nederlandstalige auteur aller tijden.
Anderhalf jaar geleden verscheen het eerste deel van Willem Otterspeers biografie van Willem Frederik Hermans. Sinds vrijdag is ook het tweede en laatste deel De zanger van de wrok verkrijgbaar, dat de jaren tussen en beschrijft. Bijna tweeduizend bladzijden bij elkaar inclusief noten en register. Vijftien jaar werkte de hoogleraar universiteitsgeschiedenis aan de Universiteit Leiden aan de levensbeschrijving van de auteur die hij zonder twijfel de grootste van de Nederlandstalige literatuur noemt. Een gesprek over het leven met onleefbare waarheden, het populairwetenschappelijke Erosie als kernboek van Hermans oeuvre en hoerenlopen.
Met welk gevoel sluit u na zon lange tijd dit project af?
Zeker de laatste vijf jaar heb ik totaal met Hermans geleefd. Hij gaat in je zitten als een kwaadaardige tumor. Dat moet ik nu weer uit mij krijgen. Het helpt dat ik niet in een zwart gat val. Ik heb de afgelopen jaren altijd lesgegeven en boeken o
De zanger van de wrok 2 ()
In De mislukkingskunstenaar, het eerste deel van zijn Hermans-biografie, schetste Willem Otterspeer het beeld van een schrijver die zijn ambities telkens zo hoog opschroefde dat hij wel moest falen. Deze georkestreerde mislukkingen bleken een inspirerend effect te hebben op zijn creativiteit en schrijverschap.
In dit tweede en laatste deel van de biografie laat Otterspeer zien hoe de rancune zich een weg vreet in het leven van Willem Frederik Hermans. De ene na de andere vriend wordt de deur gewezen, zijn wetenschappelijke carrière lijdt schipbreuk en ook zijn persoonlijke leven brandt op in toenemende eenzaamheid. De verhuizing, begin jaren zeventig, naar zijn geliefde Parijs verergert die eenzaamheid alleen maar. Angst en achterdocht, wrok en wraak vormen de definitieve determinanten van zijn bestaan. In De zanger van de wrok komt de levensbeschrijving van een van de belangrijkste figuren uit de naoorlogse Nederlandse literatuur tot een even grootse als ontluisterende conclusie.
Over De mislukkingskunstenaar:
'Aangrijpend, scherp en overtuigend portret van Hermans.' **** de Volkskrant'De mate waarin Otterspeer zich heeft ingegraven in het werk van Hermans is bewonderenswaardig. Een schatkamer voor Hermansliefhebbers.' - NRC Handelsblad
De mis