Het verstoorde mierennest
Carry van Bruggen
Carry van Bruggen groeit op in een groot joods gezin. Ze publiceert naast journalistiek werk een groot aantal romans, die tijdens de tweede feministische golf in de jaren zeventig herontdekt worden. Het meest bekend is Carry van Bruggen vooral geworden door haar meer filosofische werk: Prometheus en Hedendaags fetischisme over het verschil tussen individueel en collectief gedrag en de positie van minderheidsgroepen.
Indië
Carry van Bruggen is de dochter van godsdienstleraar en voorzanger (rebbe) Izak de Haan en Betje Rubens. Ze wordt geboren in een zeer kinderrijk (17) gezin in Smilde, maar verhuist al snel naar Zaandam. Daar volgt ze een opleiding tot onderwijzeres. Vanaf geeft ze les in Amsterdam. In de hoofdstad krijgt ze door toedoen van haar broer Jacob Israël contact met de culturele wereld. In trouwt ze met de journalist Kees van Bruggen. Het echtpaar krijgt twee kinderen en brengt enkele jaren in Nederlands-Indië door waar Van Bruggen hoofdredacteur wordt van de Deli-Courant. Carry vertaalt, schrijft recensies, verhalen en romans. Ze debuteert met de bundel In de schaduw () over haar joodse jeugd en haar weinig positieve herinneringen aan Indië. Haar eerste romans zijn sterk door het naturalisme bepaald, in lat
Carry van Bruggen ()
Caroline Lea de Haan werd op 1 januari in Smilde te Drente geboren. Later maakt ze onder de schrijversnaam Carry van Bruggen naam in de Nederlandse literatuur. Ze brengt haar jeugd door in Zaandam en is thuis een van zestien kinderen. Haar vader is een streng joodsorthodox godsdienstleraar.
In Zaandam volgt Carry van Bruggen de ulo-school en leert door voor het onderwijs. In oktober vestigt ze zich als onderwijzeres in Amsterdam. Via haar broer Jacob Israël de Haan, die in Amsterdam rechten studeerde en later in opspraak raakt door zijn homoseksuele roman Pijpelijntjes (), komt ze in contact met vele studenten en artiesten. Ook ontmoet ze journalist Kees van Bruggen, waarmee ze in trouwt. Kees van Bruggen is tot die tijd redacteur bij Het Volk. Kort na het huwelijk vertrekken ze samen naar Indië, waar Kees hoofdredacteur van de Deli-Courant wordt. Voor dezelfde krant schrijft Carry recensies en columns. Het vertrek naar de kolonie heeft een reden: Kees van Bruggen verlaat voor Carry zijn eigen vrouw. Bang voor de gevolgen van het schandaal lijkt Indië een mooie oplossing.
In de jaren dat zij samen in Delhi wonen krijgen Kees en Carry twee kinderen, maar het is geen gelukkig huwelijk. Uiteindelijk keren zij in naar Amsterdam ter
Hernieuwde aandacht voor Carry van Bruggen:
over de levensduur van een literair oordeel
Nel van DijkGa naar voetnoot+
Volgde (her)waardering van vrouwelijke auteurs het ritme van de feministische golfbeweging? Bestaat er een specifiek ‘vrouwencircuit’ waarin men schrijfsters anders beoordeelt dan in een dominant ‘mannencircuit’? De Carry van Bruggen-revival op het einde van de jaren zeventig toont aan dat deze vragen in het geval van de romancière-filosofe niet zonder meer bevestigend beantwoord kunnen worden, maar nuancering behoeven.
Veel Nederlandse schrijfsters die rond de eeuwwisseling publiceerden, zijn in vergetelheid geraakt. Zo niet Carry van Bruggen (): in de afgelopen tien jaar werd bijna al haar werk herdrukt, er verschenen artikelen en een biografie en ze werd zelfs tot onderwerp van een televisieportret gekozen. Sinds het eind van de jaren zeventig is er sprake van een ‘Carry van Bruggen-revival’.
De laatste criticus die zich vóór die tijd sterk maakte voor haar werk, overleed vijftig jaar geleden. Menno ter Braak schreef een lovende recensie over Eva, de in gepubliceerde roman van Van Bruggen. Bovendien erkende Ter Braak in zijn essay Politicus zonder partij uit , de invloed van &#; Huygens ING - Amsterdam. Bronvermelding: W. Otterspeer, 'Haan, Carolina Lea de ()', in Biografisch Woordenboek van Nederland. URL: [] Haan, Carolina Lea de (bekend onder de naam Carry van Bruggen , pseud. o.a. Justine Abbing) schrijfster, essayiste (Kloosterveen gem. Smilde - Laren (Nh) ). Dochter van Izak de Haan, godsdienstleraar (gazzen), en Betje Rubens. Gehuwd op met Cornelis Johannes Antonius van Bruggen, journalist en letterkundige. Uit dit huwelijk werden 1 zoon en 1 dochter geboren. Na echtscheiding () gehuwd op met Adriaan Pit, kunsthistoricus. Uit dit huwelijk werden geen kinderen geboren. Carry van Bruggen kwam uit een orthodox-joods gezin, bezocht te Zaandam de gemeentelijke ULO-school, volgde vanaf ongeveer aan de normaalschool een opleiding tot onderwijzeres en vestigde zich als zodanig vanaf oktober te Amsterdam. Hier kwam zij door toedoen van haar broer Jacob Israël de Haan in contact met een studentikoos en artistiek milieu. Na haar huwelijk op 6 januari vertrok zij met Kees van Bruggen naar Indië. Haar verblijf aldaar moet haar weinig vreugde gebracht hebben. 'We hadden dat land niet lief en we zouden er geen innig-lieve vrienden laten', zou zij er in 'Bij 't heengaan' (De Nederlandsche Spectator 48 () Carry van Bruggen is de dochter van godsdienstleraar en voorzanger (rebbe) Izak de Haan en Betje Rubens. Ze wordt geboren in een zeer kinderrijk (17) gezin in Smilde, maar verhuist al snel naar Zaandam. Daar volgt ze een opleiding tot onderwijzeres. Vanaf geeft ze les in Amsterdam. In de hoofdstad krijgt ze door toedoen van haar broer Jacob Israël contact met de culturele wereld. In trouwt ze met de journalist Kees van Bruggen. Het echtpaar krijgt twee kinderen en brengt enkele jaren in Nederlands-Indië door waar Van Bruggen hoofdredacteur wordt van de Deli-Courant. Carry vertaalt, schrijft recensies, verhalen en romans. Ze debuteert met de bundel In de schaduw () over haar joodse jeugd en haar weinig positieve herinneringen aan Indië. Haar eerste romans zijn sterk door het naturalisme bepaald, in later werk gaat het haar meer om ‘subjectieve zelfverdieping’. Het door Frans Coenen zeer bewonderde Heleen () is daar een goed voorbeeld van. De rol en de positie van de vrouw komt in die roman, ‘waarom alles is zoals het is’, voor het eerst duidelijk naar voren. In gaan Carry van Bruggen en haar man uit elkaar, het huwelijk wordt in officieel ontbonden. Zij gaat in Laren wonen en voorziet door lesgeven en het houden van lezingen (soms honderd per jaar!)
Haan, Carolina Lea de ()
Indië
Prometheus