Een kleine biografie van het strafrecht recensie
De biografie van Max Moszkowicz is door Haenen voortreffelijk gedocumenteerd (vier sterren)
Marcel Haenen: De bokser – Het leven van Max Moszkowicz
Querido; pagina’s; € 22,
Het filmpje was het hoogtepunt uit die toch al geweldige ‘Even Apeldoorn bellen’-reeks. Joyridende puber knalt per ongeluk tegen een Jaguar aan. Max Moszkowicz en zoon Bram, beiden strak in het pak, stappen kalmpjes uit. Waarna Bram een hand in de nek legt, terwijl Max de knaap een veelbetekenende blik toewerpt.
In waren de beide strafrechtadvocaten al zo beroemd dat de grap werkte zonder enige toelichting. Hoe ze aan die status kwamen is een van de vele thema’s die NRC Handelsblad-redacteur Marcel Haenen behandelt in De bokser, zijn voortreffelijk gedocumenteerde biografie van de nu jarige Max Moszkowicz. Zeker het eerste deel – dat diens wederwaardigheden tot en met de oorlog beslaat – is ronduit adembenemend.
Moszkowicz kwam op 5 oktober ter wereld in het Duitse Essen, als eerste kind van Abraham en Feiga. Het echtpaar was daar drie jaar eerder neergestreken, op de vlucht voor de Jodenhaat in Polen. In Duitsland bleek de situatie niet veel beter. In het omineuze jaar werd Abraham korte tijd vastgezet. Vanuit de gevangenis gaf hij zijn vrouw opdracht het land onmiddellijk te verlaten. Later zou Mos
Meeslepende biografie van Guus Belinfante door Geke van der Wal
De Portugees-Joodse jurist Guus Belinfante werd tijdens zijn leven zowel bewonderd als verguisd. De Maagdenhuisbezetting van mei leek zijn Waterloo aan de Universiteit van Amsterdam te worden, maar vijftien jaar na zijn dood kreeg hij toch een volledig eerherstel met een geschilderd portret in de rectorengalerij van de universiteit. Wie was deze man, die getraumatiseerd door de oorlog, de moord op zijn ouders door de nazi’s en de zelfdoding van zijn eerste vrouw, zo fel botste met de radicale studenten en staf tijdens zijn rectoraat? In haar zeer boeiende biografie In plaats van woede schetst Geke van der Wal de achtergrond en persoonlijke drama’s van deze beminnelijke en begaafde man, die altijd over zijn oorlogsherinneringen bleef zwijgen.
Uit een welgesteld Joods milieu
Guus Belinfante werd op 10 september in de oude Joodse buurt van Den Haag geboren. De advocatenpraktijk van zijn vader liep zo goed, dat het gezin vrij snel na zijn geboorte naar het meer welgestelde Bezuidenhout verhuisde. Guus en zijn twee jaar jongere zus werden zeer beschermd opgevoed. Zijn moeder bestierde met straffe hand het huishouden, bijgestaan door een inwonend dienstmeisje, een kinderjuf, iemand voor het zwaardere werk en een ou
Post week 48
Ischa Meijer
Kort na het verschijnen van de biografie van Ischa Meijer Alles gaat op vroeger terug van de hand van Annet Mooij verscheen een recensie in De Groene (16 november) van Christiaan Weijts. De toon van deze recensie is opmerkelijk. Enerzijds wordt waardering uitgesproken voor het vele werk, de grote nauwgezetheid en de goede leesbaarheid. Anderzijds wordt de kunde, de geloofwaardigheid van de schrijver in twijfel getrokken.
Met betrekking tot de jeugd doet de biograaf het goed: ‘barmhartig, invoelend’. Het latere leven zou echter meer gedistantieerd zijn beschreven: ‘zijn relaties met vrouwen, de manier waarop hij vrienden behandelde en de ingewikkelde relatie tot zijn kinderen en met name zijn zoon’. Het is niet direct duidelijk wat daar mis mee is. Daarna wordt de toon van de recensie tendentieus: ‘Ze (d.i. de auteur) laat een enorme stoet vrouwen passeren en wijst op het vaste patroon’. Zij laat echter niet ‘een enorme stoet vrouwen passeren’, die vrouwen zijn er in grote hoeveelheid. Die relaties worden zorgvuldig en goed gedocumenteerd beschreven. Wel wordt een patroon geschetst en dat is voor Weijts een brug te ver. Je hoeft echter geen psycholoog te zijn om een patroon te onderkennen. (Suggestief wordt vermeld dat de biografe van opleidin
literaire werkwijze, maar beweert tegelijkertijd dat de historische waarde van haar biografie daar niet onder heeft geleden. In haar verantwoording schrijft ze: ‘De historisch geïnteresseerde lezer zal door de gehanteerde stijl en het ontbreken van precieze citaten niet kunnen nalaten zich steeds af te vragen: Is dit echt zo gezegd, is dit echt zo gebeurd? Het antwoord luidt in negentig procent van het geschrevene bevestigend. Ja, zo is het gebeurd.’ Maar die tien procent, denkt dan de historisch geïnteresseerde lezer, althans, de lezer die graag zou weten waar hij of zij daadwerkelijk om de tuin wordt geleid - hoe zit het daarmee? In grote lijnen zal Smolenaars verhaal inderdaad stroken met de historische werkelijkheid, en is slechts hier en daar met de feiten geschoven. Brieven zijn gecomprimeerd, net als sommige gebeurtenissen, om de weerbarstige werkelijkheid in een overtuigend verhaal te dwingen. Desalniettemin diskwalificeert dat onverifieerbare gerommel met archiefmateriaal dit boek als serieuze biografie, ook al betreft het maar tien procent van het gebodene. Wie zich aan fictie waagt, moet de illusie opgeven een historisch verantwoord boek te schrijven. Natuurlijk kan er een ‘hogere waarheid’ doorklinken in fictie; er kan een levensho
_Soortgelijke boeken
12 juli Hoelang is levenslang? Over schuld, straf en boeten.
Justitie is in ons land niet uit het nieuws weg te slaan en doet de gemoederen regelmatig hoog oplaaien. Dat is onlangs eens te meer gebleken uit de brede maatschappelijke verontwaardiging na de uitspraak van het hof van beroep in Antwerpen van 28 mei waarbij achttien leden van de Leuvense studentenclub Reuzegom werden veroordeeld tot (lage) werkstraffen en geldboetes voor hun betrokkenheid bij de dodelijke afloop van een weerzinwekkend doopritueel dat aspirant-lid Sanda Dia moest ondergaan. Tijdens dit proces waren de bekende strafpleiters Sven Mary en Walter Damen elkaars tegenstrever.
Niettemin dient geconstateerd dat er bij de burgers heel wat nood bestaat aan correcte informatie over de ingewikkelde justitiële realiteit, dat er nog altijd heel wat vooroordelen over recht en justitie circuleren en vooral dat het strafrechtelijk beleid op vele vlakken voor verbetering vatbaar is. Bovendien blijkt dat politici een ernstig onderwerp als justitie slecht behandelen en al te dikwijls gebruiken of zelfs misbruiken om holle stellingen in te nemen.
Dat gevoel overviel Mary en Damen nogmaals na een teleurstellende ontmoeting met minister van Justitie Vincent Van Quickenborne. Zij waren het b