Johan rudolph thorbecke geboren
Een monumentaal boek
maandag 25 juni , Bert van den Braak i
De vorige maand verschenen Thorbecke-biografie van prof. Remieg Aerts is één van de beste biografieën die de afgelopen jaren is verschenen. Die conclusie durf ik gerust al te trekken. Het is niet alleen een goed geschreven boek, maar het 'wekt' de persoon van Thorbecke als het ware tot leven.
Deze beschouwing is niet bedoeld als recensie, maar wel als aansporing om het mooie boek ter hand te nemen. Het is een onmisbaar werk voor wie de Nederlandse politiek in het midden van de negentiende eeuw wil begrijpen.
De 'persoon' Thorbecke was - maar voor wie zou dat niet gelden - nogal complex. Mooier tot uiting komt dat niet dan in de tegenstelling tussen de romantische, liefhebbende echtgenoot die hij was, en de tegelijkertijd bijna zelfingenomen en bepaald niet altijd sympathieke staatsman die hij ook was.
Aerts besteedt veel aandacht aan de wetenschappelijke scholing en vorming van Thorbecke, met aanvankelijk reizen door en wetenschappelijke contacten in Duitsland. Dat levert een beeld op van indrukwekkende geleerdheid. Thorbecke was rechtshistoricus, geschiedkundige, filosoof, staatswetenschapper (in de 19e-eeuwse betekenis) en classicus. Als je zo geleerd bent, dan kijk je misschien al snel wat neer op 'mindere g
J.R. Thorbecke
Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op
Voor de overige ruim biografieën geldt het volgende:
In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? als u daar belangstelling voor heeft.
Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.
De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.
UvA-hoogleraar schrijft biografie over Thorbecke: ‘Zijn bazigheid was legendarisch’
Foto: Johan Heinrich Neuman () - Rjksmuseum
wetenschap
Jarenlang werkte hoogleraar Nederlandse geschiedenis Remieg Aerts aan zijn pièce de resistance, eerst aan de Radboud Universiteit en het laatste jaar aan de UvA. Nu is het af: Thorbecke wil het, de nieuwe biografie van de liberale negentiende-eeuwse staatsman Johan Rudolf Thorbecke, architect van de Nederlandse Grondwet. Aerts schept een beeld van een gedreven man met een missie. ‘Zijn bazigheid was legendarisch.’
Johan Rudolf Thorbecke
Foto: Johan Heinrich Neuman () - Rjksmuseum
Zelden dekt de vlag de lading zo goed als in het geval van de nieuwe biografie van de negentiende-eeuwse staatsman Rudolf Thorbecke – classicus, filosoof, historicus en jurist, geboren in Zwolle, hoogleraar in Gent en Leiden en minister in Den Haag. Thorbecke wil het, is de titel van het kloeke boek dat Remieg Aerts schreef over de architect van de Nederlandse constitutie Johan Rudof Thorbecke (). Het boek is doordesemd van ‘de wil’ van Thorbecke. Tijdgenoten noemden hem ‘de Nederlandse Napoleon die alles naar zijn wil regelt en bestuurt’. Aerts schrijft: ‘Zijn bazigheid w
Het verlangen naar een Europese revolutie
Johan Rudolf Thorbecke en het historisme
Jan Drentje
In de negentiende eeuw ontstond het besef dat geschiedenis een wetenschap was. Hoe we de geschiedenis moeten begrijpen, werd een wetenschappelijke vraag, die vooral in Duitse filosofische kringen een grote rol speelde. In Nederland werden de opvattingen over het historisme aangepast en verbreid door Johan Rudolf Thorbecke. Omdat hij als een van de eersten in Nederland zijn opvattingen over geschiedenis verbond met de politiek, mag hij, alle postmodernistische opvattingen over geschiedenis ten spijt, als een voortrekker worden beschouwd.
Friedrich Nietzsche, als strenge filoloog opgeleid, twijfelde aan het nut van geschiedenis. In zijn Vom Nutzen und Nachteil der Historie für das Leben uit waarschuwde hij voor een overmaat aan historisch besef die de verbeelding van de creatieve mens in het verleden opsluit en een blok aan het been is van de handelende mens. Scheppende daden, meende hij, zijn juist mogelijk dankzij een moment van geheugen- of gedachteloosheid. Het historisme van de late negentiende eeuw was een ideologie geworden van quasi-onpartijdig bronnenonderzoek, een bestudering van het verleden omwille van het verleden. Bovendien volgde op de historische
Johan Rudolph Thorbecke (), of hoe Duits wij zijn
In het najaar van ondernam Johan Rudolph Thorbecke een studiereis naar Duitsland, die al met al vier jaar zou duren. Hij was Het waren de hoogtijdagen van de Biedermeier Epoche. Na het trauma van de napoleontische oorlogen hielp het Congres van Wenen de restauratieregimes stevig in het zadel. Daarbij hoorde een cultuur van milde berusting en kleinsteedse melancholie; de hoogtijdagen van de Romantiek waren voorgoed voorbij. Natuurlijk was er ook een tegenbeweging. Een generatie jonge schrijvers – Heinrich Heine, George Büchner – gaf sardonisch commentaar op de ondergang van de geest van vrijheid, gelijkheid en broederschap in dit aartsconservatieve Avondland. Denkers als Johann Gottlieb Fichte (), Friedrich von Schelling () en Georg Friedrich Hegel () probeerden de nalatenschap van Immanuel Kant () een plaats te geven. In dat Duitsland kwam Thorbecke terecht.
Johan Rudolph Thorbecke en Friedrich von Schelling
De jonge student uit Leiden, opgeleid als classicus, maakte in Göttingen kennis met het eigentijdse werk van deze Duitse idealisten. Schelling imponeerde hem ook als persoonlijkheid; ‘zijn wezen en gedrag heeft iets heerschends’, noteert Thorbecke na hun ontmoeting in zijn dagboek. Volgens Schelling vielen de noumenal