Erika mann

Martin Mooij Klaus Mann is de zoon van Thomas Mann

‘Die ganze Welt kennt Klaus Mann, den Sohn von Thomas Mann. Wer is übrigens Thomas Mann?’ Dat zou, volgens Klaus Mann, de dichter Bertolt Brecht zich eens hebben afgevraagd in het Berlijnse tijdschrift ‘Das Tagebuch’. Nu heeft Brecht het bij die gelegenheid wel iets anders gezegd - ‘Heute früh las ich den “Uhu”. Darin blickt Herr Thomas Mann (wer ist Herr Thomas Mann?) sorgenvoll auf seinen berühmten Sohn (wer kennt ihn nicht?) und sagt (nach einer Pause): Wenn ich da an die Riesen Björnson und Tolstoi denke!’ - maar eigenlijk doet dat er weinig toe. Er bestaan wel meer variaties. Brecht was nu eenmaal noch op de vader noch op de zoon erg gesteld. De vraag wie Thomas Mann nu eigenlijk was, kan trouwens in dit bestek gevoeglijk buiten beschouwing worden gelaten. Het gaat thans om de - oudste - zoon Klaus, van wie diens broer Golo zegt dat het schrijven hem in het bloed zat en die er geen moment aan zou hebben gedacht iets anders dan schrijver te worden. ‘In den unteren Klassen des Wilhelmsgymnasiums füllte er eine unendliche Zahl blauer Schulhefte mit Romanen, Novellen, Dramen, Lustspielen.’ Golo Mann noemt zijn broer Klaus een van

Dubbelbiografie van Erika en Klaus Mann

‘Een mens geaard zoals ik is altijd en werkelijk overal volledig eenzaam,’ schreef Klaus Mann in een brief aan Paul Geheeb, de directeur van het internaat waarin hij op dat moment vertoefde. Hij was zestien en lag in de knoop met zijn homoseksualiteit. Klaus koesterde zijn isolement, een romantische eenling. Hij verafschuwde de jeugdbewegingen die in de jaren twintig als paddenstoelen uit de grond schoten en herkende, als we zijn memoires mogen geloven, daarin al snel de voorafschaduwing van de Hitlerjugend. ‘De opschepperige zelfverheerlijking van de jeugd als een idealistisch, revolutionair programma, het poneren van een bepaalde biologische fase als autonome levensvorm: alleen in Duitsland was iets dergelijks mogelijk. Hoe karakteristiek, hoe gevaarlijk Duits is die mengvorm tussen systematiek en vaagheid, vanuit revolutionair elan en kwaadaardig obscurantisme, die wij kenmerkend vinden voor de jeugdbeweging,’ schrijft hij in Der Wendepunkt. Erika was anders.  Zij omringde zich graag met vrienden en wilde in het middelpunt van de belangstelling staan, vaak tot afschuw van de jongere garde – Golo en Moni hadden moeite met de aandachttrekkerij van hun oudste zus. Margreet den Buurman schreef een dubbelmonografie: Erika en Kla

Klaus Mann heeft zijn pen en woede nog

In Een Mann van Rindert Kromhout lazen we  over de jeugd en tienerjaren van Klaus Mann, de zoon van Thomas Mann, neeft van Heinrich Mann en zus van Erika Mann. In de opvolger En ik was zijn held,  legt Rindert Kromhout de focus op de jaren dertig waarin Klaus (geboren in ) een twintiger is die nog steeds zijn weg probeert te zoeken. Dat doet hij in toenemende mate tegen de achtergrond van het opkomende nazisme. Heel invoelbaar wordt vastgelegd hoe de nazi&#;s greep krijgen op het dagelijks leven en hoe intimidatie en censuur werkt. Het zijn vooral kunstenaars, schrijvers en journaliten die er mee te maken krijgen. Mensen die het systeem niet steunen, of er kritiek op leveren, worden in de hoek van de &#;entartete&#; kunst&#; gedreven.

Heinrich Klauss, de oudere broer van Thomas, is uitgesproken in zijn kritiek en moet al snel eieren voor zijn geld kiezen en vestigt zich in Parijs. Volgens hem moeten kunstenaars niet in het gareel lopen en is het hun taak om te ontregelen, procoveren en  wakker schudden en dus is alle kunst ontaard. Ook zus Erika windt er geen doekjes om in haar commentaar op het systeem. Vooral met haar politieke theatergroep Die Pfeffermühle, waarmee ze anti-fascistische programma&#;s maakt. Zij zoekt haar heil in

HET GETORMENTEERDE LEVEN VAN KLAUS MANN

De DSL van vandaag, 22 mei titelt: ALTIJD WEER MEFISTO.
Klaus Manns duivelsverzen zijn terug
In het artikel gaat Jos Geysels dieper in op de belangrijke roman van Klaus Mann (), Mefisto. Hij portretteert Klaus Mann, de zoon van gevierd auteur en nobelprijswinnaar Thomas Mann, als ‘…een flamboyante kosmopoliet, openlijk homoseksueel, veelgebruiker van morfine en hartstochtelijke schrijver en essayist’.

Hoog tijd om hier Rindert Kromhout bij te betrekken, dacht ik.
Zijn trilogie over de Mannfamilie: Een Mann (), En ik was zijn held () en De naam van mijn vader () brengt niet enkel een scherp portret van Klaus Mann, de oudste zoon van Thomas Mann, maar ook van een woelige historische periode: de opkomst in Duitsland van het nazisme, WOII en de nasleep er van.

Boek 1, Een Mann, is een coming-of-age roman. De jarige Klaus wil als auteur uit de schaduw van zijn beroemde vader geraken. Via flashbacks naar zijn kindertijd en jeugd probeert hij de oorzaak van hun moeilijke verhouding te achterhalen. Een gesprek tussen vader en zoon is niet mogelijk, of blijft heel mager. Interessant voor de lezer is dat die ingeleefde flashbacks niet alleen de artistieke familie, met vader Thomas als alles overheersende ‘tovenaar’ tot leven roep

Een bijzonder paar
De parallelle levens van Erika en Klaus Mann
Alexandra Paffen

De biografie is een vreemd genre. Mensen leven doorgaans niet alleen of in isolement. Er zijn vaak een of meer personen (familie, vrienden, collega's) die een leven diepgaand beïnvloeden. Zij blijven in een biografie meestal in de schaduw staan of nemen een marginale positie in. Dit kan in sommige gevallen een vertekend, heroïsch beeld opleveren. De grote mannen en vrouwen van de geschiedenis worden beschreven en de personen die achter hen staan, blijven onzichtbaar.

Maar voor een daadwerkelijke dubbelbiografie is natuurlijk meer nodig dan wederzijdse beïnvloeding of gedeelde ervaringen. Men zet twee levens naast elkaar, omdat bepaalde aspecten van die levens afzonderlijk bezien te weinig tot hun recht komen. Of sterker, omdat men via het dubbele perspectief meer tot de kern van beide personen kan doordringen. Door de vergelijking kan men een genuanceerder, maar ook complexer beeld krijgen van de levens en de historische context waarin zij zich bewegen. Voorwaarde is natuurlijk wel dat beide personen zich aan en met elkaar laten meten. Dat er bijvoorbeeld een vergelijkbare hoeveelheid interessant biografisch materiaal voorhanden is, zodat er een uitgebalanceerd dubbe